Voorjaarsmarkt 'Lokale Gezonde Voeding: van Bodem naar Bord'
zondag 30 april
planten-, zaden-, boeken- en informatiemarkt, presentaties en workshops
Een inspirerende dag met zaden-, planten-, boeken- en informatiemarkt, workshops, presentaties, demonstraties, rondleiding, uitwisseling en ontmoeting, die plaats vindt in en rond Eetbaar Park in het Haagse Zuiderpark.
De markt
De informatie, planten-, zaden-, fruitbomen-, boeken- en informatiemarkt en enkele korte presentaties en demonstraties zijn vrij toegankleijk voor iedereen.
De activiteiten
Deelnemen aan workshops en presentaties kan met een passe-partout.
Deze activiteiten zijn ingedeeld in vier blokken van maximaal anderhalf uur. In één blok kunnen van 1 tot 3 activiteiten plaatsvinden en daar zal de passe-partout houder een keuze uit moeten maken. Gedurende de dag geeft dat toegang tot vier workshops en presentaties.
Opzet en dagindeling
Opzet
Verantwoording
Om talloze redenen zal ons voedsel voor een groot deel uit eigen regio moeten komen. Daarmee voorkomen we bijvoorbeeld dat we nutrienten aan de bodem elders onttrekken en daar de bodem uitputten. Het vraagt om zoveel mogelijke gesloten kringlopen, waarbij we de bodem voeden met onze keukenresten en dergelijke. Het geeft ons de kans om voor een gezonde, rijke bodem te zorgen, want dat is een voorwaarde voor gezonde voeding. Daarbij gebruiken we geen of zo weinig mogelijk gif, respecteren we de natuur en de vruchtbaarheid van de bodem.
Door te eten wat groeit in het seizoen en zoveel mogelijk in onze buurt en door boeren en burgers dichter bij elkaar te brengen kunnen we op termijn een gezond en duurzaam voedselsysteem creeëren. En dat komt niet alleen onze gezondheid ten goede maar ook de natuur, biodiversiteit, en de kwaliteit van bodem, water en lucht.
Lokaal en Regionaal Gezonde Voeding
Op deze Voorjaarsmarkt 2023 willen we de mogelijkheden en de stand van zaken van Lokaal en Regionaal Gezonde Voeding laten zien.
- We helpen de bezoeker met wat ze zelf thuis kunnen doen, wat ze met elkaar in en voor de buurt kunnen doen.
- We geven een podium aan de boeren, tuinders, kwekers en telers, die op verschillende manieren ons voedsel voor ons op een verantwoorde manier (zonder gif, met respect voor de natuur en zorg voor de bodem) willen telen.
- We laten u kennismaken met de organisaties die het op zich hebben genomen het voedsel dat in de regio wordt geproduceerd op een transparante manier bij de afnemer kan komen. En dat op een manier dat zowel de boer als de consument daar baat bij heeft: eerlijke producten, eerlijke prijzen en meer.
- We laten u mogelijkheden zien waarop u zelf aan de slag kunt op kleine en grotere schaal en hoe u het kunt oogsten, bewaren, bewerken en bereiden om kwaliteit te behouden en zo weinig mogelijk energie te gebruiken. Wat kan je eten om gezond te zijn en blijven.
Voor wie
Deze Voorjaarsmarkt is voor de nieuwsgierige beginner en voor de enthousiaste doorzetter. We kunnen allemaal van elkaar leren en in de ontmoeting die daarbij ontstaat is uitwisseling en wellicht samenwerking een mogelijk gevolg.
We leven in roerige, uitdagende tijden en onzekerheid in de wereld-voedselsituatie en begrijpen dat we naar voedselzekerheid moeten met lokaal en regionaal gezonde voeding.
Als je wilt weten wat je zelf kunt doen, wat we met elkaar kunnen doen en wat anderen in onze omgeving al doen, dan is dit een dag voor jou.
Wil je zelf een bedrijf in permacultuur opzetten of verbeteren dan leer je hier van de mensen die je hierin zijn voorgegaan.
Dagindeling
Zondag 30 april
10.00-11.30 uur eerste ochtend sessie:
11.45-13.15 uur tweede ochtend sessie
13.45-15.15 uur eerste middag sessie
15.30-17.00 uur tweede middag sessie
10.00-17.30 uur planten- zaden-, boeken- en informatiemarkt
Workshops en presentaties
De workshops duren ongeveer tussen een half uur en maximaal anderhalf uur voor 10 à 25 deelnemers, mede afhankelijk van weersomstandigheden en beschikbare ruimte.
Er zijn twee ochtendsessie-blokken en ook twee blokken in de middag.
Er zullen vaak twee of drie verschillende workshops/presentaties tegelijkertijd plaats vinden. Dat betekent dat u een keuze uit het aanbod moet maken.
Tussen de sessies door is er ruimte voor uitwisseling en ontmoeting.
Deelname
Bezoek aan de markt is voor iedereen vrij toegankelijk. Er zijn producten te koop, er wordt informatie vestrekt en demonstraties gegeven.
Voor deelname aan een of meer workshops of presentaties hebben we een dag-passe-partout van € 30,- (of € 20,- voor minder-draagkrachtigen).
Bonnetjes voor 4 koppen thee of koffie zijn bij die prijs inbegrepen.
Enkele dagen na aanmelden en betalen krijg je een email met een link naar een formulier waarin u uw voorkeuren kunt reserveren: in elk tijdsblok één.
De groepen kunnen tussen de 10 en maximaal 25 deelnemers bevatten.
Dat kan beteken dat u niet altijd bij al uw gewenste activiteiten kunt zijn.
Aanmelden en betalen
Met het formulier onderaan deze pagina kunt u zich aanmelden en ook meteen veilig betalen met iDeal via uw eigen bank.
Niet lang na aanmelden krijgt u per email een link naar een formulier waarin u plek in de gewenste workshops en presentaties kunt reserveren.
Locatie
De Voorjaarsmarkt vindt plaats in en op Eetbaar Park 1 in het Haagse Zuiderpark. Om ook bij minder goed weer alles zo goed mogelijk door te kunnen laten gaan plaatsen we een legertent, een partytent, hangen we twee tarps op en zijn er verschillende parasols, twee windschermen en er zijn een aantal paraplu's
De weersverwachtig is op dit moment (25 april) niet slecht al wel een beetje aan de frisse kant Met een warme trui en een goed windjack kan het een prina dag worden.
Thema en Onderwerpen
'Lokale en Regionale Gezonde Voeding'
We belichten gezondheid vanuit vier belangrijke invalshoeken:
- Voeding van eigen tuin
door het kweken, oogsten en bewaren van groenten, kruiden, fruit en noten - Voeding van tuinderijen
door kweken, oosgten, verwerken en/of distribueren van groenten, kruiden, fruit en noten - Voeding van bodem naar bord
door groenten, kruiden, fruit, noten en verwerkte producten te distribueren tussen producent en consument met korte ketens. - Voedsel-initiatieven als boerderij, tuinderij, pluktuin en meer
hoe organiseren en structureren we ons en onze voedselproductie vanaf het land tot op ons bord (en weer terug)?
We kunnen niet alle aspecten hiervan aan bod laten komen op zo'n enkele dag, maar we proberen u door een keur aan wetenswaardigheden, inzichten en ervaringen te betrekken in de grote broze wereld van het voedsel. Dat is een wereld waar veel te verliezen is en ook veel te winnen. Het is een keuze die we nu (al hadden) moeten maken.
Deelnemende standhouders, workshopgevers e.d. in willekeurige volgorde
Taco Blom, Solude's Heerlijke Tuinen, Menno Swaak, Nicole Smets, Voedselmoeras-team, Slalom, NoordWijde, Regeneratieve boerderij Schevichoven, Pluk! Den Haag. Rutger Spoelstra, Treelogic Edwin Hillebrand, Herenboeren Groene Hart, land van Ons Wassenaar, Valérie van Dijck, Stichting Boerendorp, De Voedselraad, Voedselbos Mariahoeve, Anne Andrejew, Pannemand koken in stof, Eetbaar Park, Buurttuin De Groene Zon, LekkerNassûh, Rechtstreex, KNNV Den Haag, Boerderij 't Geertje en Stichting De Groene Ontmoeting
We werken hard aan een boeiend en leerzaam programma met diverse en biodiverse activiteiten. Als een rode draad loopt daar 'voedselzekerheid' doorheen, een situatie die we kunnen creeëren door zelf voedsel te verbouwen, door tuinderijen in onze regio te bevorderen en te steunen, door deel te nemen in 'korte ketens': organisaties die de voeding snel van bodem naar bord organiseren en als we dan ook nog zoveel mogelijk aan gesloten kringlopen werken, zijn we al aardig op weg. Daarnaast is gezondheid iets waar we aandacht aan besteden.
Workshops en Presentaties
PLANTEN-, ZADEN-, BOEKEN- EN INFORMATIEMARKT
aanpassingen en aanvullingen mogelijk
in willekeurige volgorde
Permacultuurcentrum Den Haag -
Informatie over de rondleidingen, lezingen, cursussen, workshops en Jaar- en vervolgopleidingen in Den Haag en elders.
Verkoop biologische zaden van De Bolster
Solude's Heerlijke Tuinen -
Biologische vaste planten voor de eetbare siertuin en voedselbossen
Permacultuur Boeken Collectie
Nederlandse en Engelse Permacultuur-, Voedselbos- en wildplukboeken
Eetbaar Park
Stichting Eetbaar Park beheert drie permacultuurtuinen in en bij Den Haag. informatie over de tuinen en de mogelijkheden om als vrijwilligers mee te werken.
LekkerNassuh - Samen voor een eerlijke Haagse Voedselketen!
Wij zullen jullie informeren over hoe je feitelijk mee kunt doen met duurzaam je eten kopen! Groenten uit het seizoen, uit de regio. Ook zullen we als smaakmaker enkele producten die we normaal verkopen, uitstallen te koop aanbieden.
Koken in stof - Marijke Schutjens
Kraam met informatie en uitleg en verkoop .Ik wil de energie zuinige, en ontspannen manier van het ouderwetse Hooikist koken uitleggen Ik wil mensen laten zien welke opties er op de markt zijn , Ik maak zelf 1 van die opties; de Pannemand
Deze zijn op bestelling te verkrijgen . Voor deze markt zal ik een selectie mee nemen
Fruitbomen vermeerderen - Edwin Hillebrand, Treelogic
Fruitbomen in verschillende soorten en maten. Doorlopende demonstratie met het enten van fruitbomen.
Rechtstreex Den Haag
Kraam met lokaalgeproduceerde producten, proeverij, informatie
Plantenkraampje Kwekerij de Verwondering
Verkoop van een kleine selectie planten die met veel liefde en geduld opgekweekt zijn in de volle, Scheveningse grond. De planten zijn geselecteerd op kenmerken als eetbaarheid, creatieve toepassingen, ondersteuning van de lokale biodiversiteit en lokale winterhardheid. Denk aan aardbei, verfkamille en rotsooievaarsbek.
Terra Incognita - kunstproject met chromatography - Anna Andrejew
Probably you collected fallen leaves or looked at the imprints your boots create in the mud. As children we can be absorbed by Nature, as adults we are mostly disconnected from it. We see ourselves as rational beings that can bend Nature to our will. Nature is somewhere out there. In this work I want to show that we are Nature. Every atom in our body came from a star that exploded.
Samen duurzaam voedsel produceren - Stichting Herenboeren Groene Hart
Laten zien wat een coöperatief voedsel produceren inhoud. Nemen voorbeelden mee van hoe we workshops doen, conserveren, groente die op dat moment van het land komt, flyers en men kan proeven.
Bij de workshops gaan we zelf aan het werk en nemen het gemaakte mee naar huis. Achteraf wordt een handleiding gemaild.
Alles dat georganiseerd wordt heeft raakvlakken met je eigen broek ophouden; het bewust omgaan met voedsel, elkaar en de natuur. .
Boerderij 't Geertje en St De Groene Ontmoeting
In de kraam laten we voorbeelden zien van onze folders en wandelkaarten. Foto's van de locaties en omgeving. Een aantal van ons zijn bij de kraam aanwezig om te vertellen wat we doen in Zoeterwoude en over onze plannen voor de nabije en iets verdere toekomst. We hopen in juni een informatiedag te houden waar we mensen voor uit willen nodigen.
Spelenderwijs kennis maken met wilde planten voor kinderen en volwassenen
Op zoek gaan naar enkele wilde planten, erover spelenderwijs leren en daarna iets lekkers, nuttigs en leuks maken.
We gaan onze zintuigen gebruiken om kennis met verschillende planten te maken.
Buurtcomposteren met de CompostBakkers
CompostBakker Jan geeft informatie over composteren, de verschillende mogelijkheden die er zijn en wat je thuis of met de buurt kan doen om groente- en fruitresten te veranderen in een duurzame voedingstof. Natuurlijk zijn er compostwormen te zien, met nog veel meer bodemdiertjes.
WORKSHOPS EN PRESENTATIES
in willekeurige volgorde
aanpassingen en aanvullingen mogelijk
Landschap verkennen - Taco Blom
Het landschap kunnen lezen is een belangrijke basis voor een goed ontwerp voor een permacultuurtuin. Aan de orde komt onder andere het natuurlijke landschap; welke planten horen of staan hier. Wat is hun functie in het geheel en waarom staan zij daar. Wat vertellen de planten over de bodem en over de invloeden erop vanuit de omgeving. En wat leren ze ons over het verleden van dat stuk grond en hoe het gebruikt is geweest en waar het naar toe wil.
Waterbesparende maatregelen - Taco Blom
Wat kun je doen om minder water in je tuin te gaan gebruiken? Oude technieken maar ook moderne hulpmiddelen komen in deze workshop aan de orde
De Eetbare Siertuin - Taco Blom
Een Eetbare Siertuin kan een mooie tuin zijn en je kan er ook nog uit eten zonder al te veel werk. Zodat je vanuit je tuinstoel kunt eten en genieten. Ideeën en tips voor het eetbaar maken van je siertuin.
Een eigen CSA starten. Waar begin je? - Erwin de Jong
NoordWIJde, duurzame teelt van groenten, kruid, bloemen en fruit ligt vlak achter de duinen in Noordwijk. In een interactieve presentatie met vragen, vertellen we hoe we gekomen zijn tot waar we nu staan en wat we nog van plan zijn. CSA staat voor Community Supported Agricultuur ook wel Pergola associatie genoemd.
In de presentatie vertellen we de stappen die we gezet hebben op weg naar een eigen tuinderij, de start van NoordWIJde en de voorlopige plannen op het perceel in Wassenaar als nieuwe pachters van Land van Ons.
Het voedselmoeras als nieuwe landbouwvorm
We vertellen graag hoe het idee van het voedselmoeras ontstaan is, wat de achterliggende principes zijn, onze stand van zaken en toekomstplannen. Daarnaast laten we onze eerste pilotlocatie zien, direct naast het terrein van het permacultuur centrum.
Sla alom! Jaarrond salade uit eigen stadstuin of balkon: hoe doe je dat?
Sla alom! Jaarrond salade uit eigen stadstuin of balkon: hoe doe je dat? We vertellen erover en laten het je zien in onze proeftuin, gelegen direct naast het Eetbaar Park.
WORKSHOPS EN PRESENTATIES
aanpassingen en aanvullingen mogelijk
in willekeurige volgorde
Weet wat je eet! - Nicole Smets
Wat is voeding voor jou?
Vulling?
Eten zien, ruiken, proeven?
Veel voor weinig?
of weinig met wat meer moeite, maar meer inhoud!
Permacultuur Cursus of Opleiding - Taco Blom / Menno Swaak
Overweeg je om meer met Permacultuur te gaan doen, dan helpen we je hier aan wat meer inzicht in hoe we zo'n cursus of opleiding opbouwen en wat je er wel en niet mee kunt bereiken. We gaan hier niet heel diep in op wat Permacultuur is, maar op wat de programma's bieden.
Fythotherapie - Nicole Smets
Wilde planten en kruiden die je kunt leren herkennen in de natuur en die een ondersteunende bijdrage leveren aan een goede gezondheid.
Presentatie en rondleiding Boerendorp
Tijdens de voorjaarsmarkt geven tuinster Natasja en Groene Mattie Suzanne een korte rondleiding op Boerendorp. Er is uitgebreid gelegenheid om vragen te stellen over onze manier van werken en producten. Ook onze enthousiaste deelnemers staan je graag te woord!
Koken uit de natuur - Voedselbos Mariahoeve
Wildplukken is leuk, maar hoe kan je al die wildgeplukte plantjes nou in de keuken gebruiken. Jan Morsch van Voedselbos Mariahoeve laat zien - en proeven - wat je allemaal kunt maken van planten uit de natuur.
Permacultuur, wat is het en wat is het niet - Rutger Spoelstra
Een introductie in de wereld van permacultuur. Voor iedereen die wil weten wat permacultuur is en wat het niet is. Er is een mix van theorie, doe-opdrachten en interactie, ook is er ruimte voor vragen. Daarnaast gaan we rondkijken bij Eetbaar Park, een prachtig voorbeeld van permacultuur.
Start een Permacultuur zelfoogsttuin!
In deze presentatie vertelt Valérie het verhaal van Tuinderij De Veldhof, een bijzondere Permacultuur zelfoogsttuin in de Achterhoek, dat acht jaar geleden samen met Permacultuur docent Taco Blom is opgestart. De Veldhof is een CSA (Community Supported Agriculture) met voedselbos. Eén van de weinige Permacultuur tuinderijen in Nederland. Valérie deelt haar ervaringen in beeld en verhaal.
De Permacultuur moestuin
In deze workshop maak je kennis met de Permacultuur moestuin. Wat is een Permacultuur moestuin en hoe geef je die vorm? Welke gewassen kun je verbouwen en hoe doe je dat op natuurlijke wijze? Wat is een gezonde bodem; wat doet compost voor het bodemleven? Tuinder Valérie legt uit hoe je een Permacultuur moestuin kunt opstarten.
Korte voorstelling: Pluk! Den Haag - Stijn De Mey
introductie: visie , missie en strategie Pluk! Den Haag
Sociale Permacultuur - Rutger Spoelstra
Bij permacultuur denken mensen meestal direct aan tuinieren, maar je kan veel meer met permacultuur. De ontwerpfilosofie van permacultuur kun je inzetten op allerlei andere terreinen, ook in je sociale en persoonlijke leven. Dat wordt sociale permacultuur genoemd en in deze workshop gaan we daarmee kennismaken.
Sociale permacultuur gaat over het vormgeven van je eigen leven, je relaties en interacties met ander mensen, en ook over het inrichten en functioneren van organisaties.
Wat is jouw visie op een gezond duurzaam voedselsysteem? - Voedselraad Den Haag
Op 15 maart overhandigde de Haagse Voedselraad een ‘Eerste aanzet tot een Integrale Voedselvisie voor Den Haag en omstreken’ aan wethouder Arjen Kapteijns. Onze inzet is dat de gemeente integraal inzet op voedsel en een leefomgeving creëert waarin gezond en betaalbaar voedsel voor iedereen een basisrecht is. In deze presentatie delen we de ideeën die we al verzameld hebben en kan je meedenken hoe we verder met de stad in gesprek gaan over voedsel.
De kracht van regeneratieve landbouw! - Team Schevichoven
Regeneratieve landbouw is een overkoepelende term voor een groep landbouwmethodes die mét de natuur, in plaats van ertegen, werkt. De focus ligt daarbij op het terugdraaien van ontbossing, het herstellen van aangetaste grond, het vergroten van biodiversiteit, het verbeteren van watercycli en het versterken van de vitaliteit van het gebied.
Het moét kunnen om regeneratief en financieel gezond te boeren!
Tuinders van NoordWIJde
Wij zijn de tuinders van NoordWIJde, een zelfoogsttuin in Noordwijk. Wij zijn zogeheten zij-instromers zonder agrarische achtergrond. Marlijn studeerde bio-dynamische landbouw aan de Warmonderhof en Erwin volgde bij Taco een jaaropleiding permacultuur. Samen runnen wij tuinderij NoordWIJde en gaan we starten aan een extra avontuur: een perceel van bijna 7 ha in Wassenaar van Land van Ons.
Boomgaard in Balans
De boomgaard naast Eetbaar Park in het Zuiderpark is helaas niet meer zo gezond en fruitig als in de beginperiode en geeft de laatste jaren weinig opbrengst. De zaterdag jaargroep 2022/2023 van de Permacultuuropleiding gaat in het kader van haar eindproject uitzoeken - voor de afdeling Natuur- en Milieu educatie Den Haag - waardoor dat komt en hoe dat is te verbeteren op basis van de permacultuur principes. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan het water aspect (stedelijke klimaatadaptatie) en aan het toevoegen van educatieve waarde. De analyse mondt uit in een plan van aanpak voor verbetering van de boomgaard en zal door de groep vervolgens worden uitgevoerd.
De waarde en werking van de lokale voedselketen Rechtstreex
In deze presentatie vertelt Rechtstreex oprichter Maarten Bouten over de problemen in onze voedselketen, het ontstaan van Rechtstreex en welke oplossingen een lokale voedselketen biedt in een duurzame transitie. Krijg meer inzicht in de transitie naar een duurzaam voedselsysteem en of die transitie komende jaren kans van slagen heeft.
Bezoek heemtuin de Heimanshof - KNNV
Marieke Bos is namens de KNNV aanwezig bij de heemtuin, zodat deze bezocht kan worden. Zij zal vragen kunnen beantwoorden over de heemtuin en wat daar groeit en ook over de KNNV afdeling Den Haag
Medewerkers
MEDEWERKERS - PERSONEN - DOCENTEN
Taco Blom
Is Permacultuur ontwerper maar ook leraar. Hij adviseert en legt Permacultuur tuinen aan in binnen en buitenland. Hij is van kinds af aan opgegroeid met bomen, struiken en kruiden en werkt er al meer dan 25 jaar beroepsmatig mee. Dit deed hij in zowel de gangbare land- en tuinbouw als in de biologische en de laatste 15 jaar in Permacultuur. Permacultuur is voor Taco een logische stap verder. Nog meer samenwerken met de natuur, en zo een eetbaar landschap creëren. Hij is hoofddocent in de Permacultuur Opleidngen in o.a. Den Haag, Leersdum, Halle en Cadier en Keer.
Sinds 3 jaar runt hij een 4ha groot permacultuur-project op Landgoed Heerdeberg
www.heerdeberg.nl
Rutger Spoelstra
Ik ben architect, permacultuur ontwerper en docent en ontwerp onder andere permacultuur tuinen, natuurspeelterreinen en voedselbossen. Het liefst ontwerp ik samen met de natuur en – als het mogelijk is – samen met de gebruikers. Ook help ik graag mee met het aanleggen van de ontwerpen.
Naast het ontwerpen geeft ik lezingen, workshops en cursussen, onder meer voor Stichting Groenkracht in Delft, de TU Delft en Eetbaar Park in Den Haag. En ik schrijf artikelen voor het Permacultuur Magazine.
Nicole Smets
Nicole groeide in Zuid-Limburg op een boerderij, een gemengd bedrijf. Ze is opgeleid tot Medisch microbiologisch analiste en ong. 12 jaar werkzaam geweest als zodanig op het laboratorium van het ziekenhuis in Heerlen. 15 jaar geleden is ze de opleiding gaan volgen tot Natuurgeneeskundig therapeut. Dat vanwege haar interesse om met natuurlijke middelen mensen te helpen die met uiteenlopende klachten kampen. Sinds 12 jaar runt ze een kleine eigen praktijk in Simpelveld.
Regelmatig heeft ze ook kruidenwandelingen begeleid en de mensen erop attent gemaakt , dat het groen en de bloemen die ze zien niet alleen maar gras of onkruid is, maar dat de medicijnkast groeit waar je loopt!
Valérie van Dijck
Naast het ontwerpen van eetbare siertuinen runt Valérie een zelfoogsttuin (Community Supported Agriculture) in de Achterhoek, Permacultuur tuinderij De Veldhof. De Veldhof is ontworpen als zelfregulerende agro-ecologische tuin met een paddenpoel, bijenhaag en houtwal. Eenjarige planten (groenten) worden afgewisseld met fruithagen en een stuk voedselbos.
Tuinderij De Veldhof
De Veldhof is een samenwerking tussen de tuinder en de abonnemtnhouders. We bekijken samen hoe het gaat op de tuinderij en wat we kunnen verbeteren aan de diversiteit van groenten, kruiden en fruit. Als abonnementhouder oogst je gezonde, lokaal en natuurlijk gekweekte groenten. Door de weg van producent naar consument zo kort mogelijk te maken ontstaat er lokale veerkracht. De Veldhof is opgezet volgens de principes van permacultuur.
https://www.tuinderijdeveldhof.nl/
Erwin de Jong - Tuinders van NoordWIJde
Wij zijn de tuinders van NoordWIJde, een zelfoogsttuin in Noordwijk. Wij zijn zogeheten zij-instromers zonder agrarische achtergrond. Marlijn studeerde bio-dynamische landbouw aan de Warmonderhof en Erwin volgde bij Taco een jaaropleiding permacultuur. Samen runnen wij tuinderij NoordWIJde en gaan we starten aan een extra avontuur: een perceel van bijna 7 ha in Wassenaar van Land van Ons.
Land van Ons Wassenaar
Anna Andrejew
My work consists of an ongoing number of explorations that I divide into chapters. In this chapter I studied soil and my own body through a natural chemical process of chromatography: a photographic process that reveals the characteristics of the earth and its organic matter that exist beyond what the eye can see. The images are determined by the nature of the material rather than our perception of it. My work is not created but discovered.
https://www.annaandrejew.com
Menno Swaak
Menno is coördinator van Permacultuurcentrum Den Haag en organiseert cursussen, lezingen, workshops en opleidingen op het Permacultuur met een focus op Permacultuur voor de stad. Zelf geeft hij regelmatig workshop Zelf Composteren en Wormencompostbak opzetten. Maandelijks geeft hij een rondleiding door Eetbaar Park waar hij mede-beheerder is. Daarnaast runt hij de webwinkel permacultuurboeken.nl
Pannemand, koken in stof - Marijke schutjens
Promotie van Hooikist koken
Productie van Pannemand waarbij de grote en stof keuze in overleg gaat
http://pannemand.nl/
Solude's Heerlijke Tuinen
Kwekerij van biologische vaste planten voor de eetbare siertuin en voedselbossen gevestigd in Boskoop
HeerlijkeTuinen.nl
Kwekerij de Verwondering
Een kleinschalige planten- en zadenkwekerij, verstopt in de See Lab Garden in Scheveningen. Ontstaan uit een verlangen om een grijs betegeld schoolplein om te toveren in een levendige cultuurtuin, om zo ons steentje bij te dragen aan de vergroening van stad en omgeving. De planten die we hiervoor zelf opkweekten groeiden en vermenigvuldigden met zoveel enthousiasme dat de zaailingen ons de weg leken te willen wijzen. Het idee van Kwekerij de Verwondering was ontsproten.
https://www.instagram.com/kwekerij.de.verwondering/
Slalom
Je eigen voedsel verbouwen: er is steeds meer interesse voor, maar hoe pak je het aan wanneer je in de stad woont? Slalom is het initiatief van twaalf cursisten van de jaaropleiding permacultuur. Het is gericht op een makkelijk te implementeren saladetuin, die het jaar rond sla kan bieden aan Hagenaren en andere stedelingen.
https://instagram.com/slalomdenhaag
Eetbaar Park
In onze tuinen werkt Stichting Eetbaar Park aan een gezonde, groene stad. De 3 ethische principes van de permacultuur, 'Goed voor de aarde, goed voor de mens & eerlijk delen', zijn onze leidraad.
De stichting Eetbaar Park creëert plekken waar mensen concrete en praktische voorbeelden krijgen van een duurzame samenleving waarin de mens wordt gezien als onderdeel van de natuur. Bij Eetbaar Park leer je anders nadenken over en omgaan met thema’s als voeding, energie, (minerale) grondstoffen en ‘afval’. Hierbij is kringloop- en systeemdenken een belangrijk middel en is het creëren van een plezierige en veerkrachtige lokale gemeenschap waarin je dit alles samen doet een belangrijk doel.
Eetbaar Park 1 (Zuiderpark)
Eetbaar Park 2 (a.t.v. Nut en Genoegen)
Eetbaar Park Madestein
https://eetbaarpark.wordpress.com/about/
Permacultuurcentrum Den Haag
Al ruim 15 jaar zijn we actief in en om Den Haag met Stadsland- en tuinbouw en gebruiken Permacultuur als onze belangrijkste methode. We organiseren lezingen, rondleidingen, cursussen, workshops en Jaaropleiding op diverse locaties in Nederland. De meeste activiteiten vinden plaats in Den Haag vooral op Eetbaar Park.
Belangrijk voor ons is daarbij sterk in te zetten op de praktijk en wat daarin als vernieuwing nodig en mogelijk is. De urgentie van een ander voedselsysteem wordt door ons sterk gevoeld en we exploreren daarom diverse lokale en regionale toepassingen. We geven de moestuin een aparte plek, kijken naar verschillen van voedselbossen en voedselbosranden op zand-, klei- en veengronden, naar genetische diversiteit in noten- en fruitgewassen, naar de mogelijkheden van eetbare water-, oever- en moerasplanten, naar toekomstbestendig watermanagement en het reinigen van onze vervuilde bodems.
Veel van de projecten, die zich op deze voorjaarsmarkt presenteren zijn opgezet en worden gerund door (oud)cursisten.
MEDEWERKERS - ORGANISATIES
De Voedselraad geeft stem aan gezond, duurzaam eten in Den Haag
De Voedselraad is voortgekomen uit Vereniging Ons Eten. Iedereen kan deelnemen aan dit platform, kennis delen of bijeenkomsten over voedsel organiseren. In de Voedselraad zitten mensen en organisaties die een zo breed mogelijke weerspiegeling van de stad, de wijken en de delen van het voedselsysteem zijn. De presentatie zal gegeven worden door Liane Lankreijer en Frans van der Steen, beiden met een ruime ervaring en brede blik op het voedselsysteem.
https://ons-eten.nl/haagsevoedselraad
Regeneratieve Boerderij Schevichoven
Het moét kunnen om regeneratief en financieel gezond te boeren! Om dat te bewijzen zijn we in 2020 begonnen met de ontwikkeling van Regeneratieve Boerderij Schevichoven. Op Schevichoven telen we meerjarige gewassen op basis van permacultuur (permanente agricultuur) met als doel:Een gezonde bodem
Herstel van biodiversiteit
Rendabele exploitatie
De 4de doelstelling is om onze kennis over het opzetten van een rendabele regeneratieve boerderij te delen en daarmee anderen te inspireren om ook de eerste stappen te zetten.
https://www.schevichoven.nl/
Boerderij 't Geertje en st De Groene Ontmoeting
In de kraam willen wij laten zien welke mogelijkheden 't Geertje en de groene ontmoeting tot nu toe bieden om de stedeling te verbinden met het platteland. Daarnaast op welke manier wij een voedselbelevingslandschap creëren in de polder van Zoeterwoude, variërend van biologische zuivel en vlees van koeien, geiten en varkens tot groente uit de polder, die we in de toekomst hopen te bieden. En daarnaast creëren we op de Permarie een plek waar mensen kunnen leren wat ze thuis zelf kunnen doen.
https://hetgeertje.nl/, https://degroeneontmoeting.nl/
Voedselmoeras Den Haag
Wij zijn een groep mensen die elkaar trof in de Permacultuur Jaaropleiding in Den Haag. We richten ons op de landbouwgebieden in de lager gelegen delen van Nederland. Met onze proeftuin in Den Haag leren we steeds meer over eetbare planten die het goed doen in natte omstandigheden, hoe deze smaken, op welke manier je het beste kan oogsten en vermarkten. Maar ook hoeveel een voedselmoeras kan bijdragen aan klimaat, waterkwaliteit en biodiversiteit.
https://www.voedselmoeras.org
Stichting Herenboeren Groene Hart
Onze missie is om lokale, duurzame en collectieve voedselproductie in het Groene Hart te stimuleren, die de verbinding tussen stad en platteland versterkt en de biodiversiteit en natuur herstelt en beschermt.
We willen erop kunnen vertrouwen dat ons eten eerlijk is geproduceerd, met respect voor de boer, de dieren en de natuur. Daarom verkennen we de mogelijkheid om in het Groene Hart te komen tot één of meer kleinschalig gemengde boerenbedrijven: een zogenoemde Herenboerderij..
www.herenboerengroenehart.nl
Voedselbos Mariahoeve
Voedselbos Mariahoeve bevindt zich langs de N14, aan de noordkant van Den Haag. Sinds 2021 is hier een klein voedselbos. Elke tweede zaterdag van de maand hebben we een werkdag voor vrijwilligers. We maken dan ook iets met de planten of oogst uit het voedselbos.
www.voedselbosmariahoeve.nl
Boerendorp: telen voor de voedselbank
Achter Eetbaar Park ligt Boerendorp verscholen. Onder begeleiding van een biodynamische tuinster bestieren buurtbewoners hier sinds 2022 vier velden biologische landbouw in het klein. Van eind april tot begin november wordt wekelijks geoogst voor Kies! Sociale Supermarkt, een initiatief van Voedselbank Haaglanden en Stek. In de winkel van Kies! kiezen klanten van de Voedselbank zelf hun boodschappen uit. Meer weten over Boerendorp?
Kijk op https://groenematties.nl/nieuws/boerendorp/
Pluk! Den Haag
Pluk! Den Haag is een zorgboerderij. We zetten groene zorg op de kaart en we hebben een CSA project. We faciliteren zinvolle dagbesteding en verbinden de mens met de natuur. Door zelf het goede voorbeeld te geven hopen we bewustzijn te creëren en mensen te stimuleren. We telen op biologische wijze en staan stil bij voedselproductie en natuurbeleving.
https://www.plukdenhaag.nl/
Buurttuin De Groene Zon
Zoals Copernicus de zon weer centraal in het zonnestelsel zette, zetten de initiatiefnemenden van de Groene Zon het groene perspectief weer centraal.
De presentatie wordt verzorgd door de klusser en penningmeester van de groene zon die eraan heeft bijgedragen dat de mensen met de groene vingers (Gwenael, Lianne en Eline) zich vooral met de plantenzorg bezig kunnen houden. Gwenael heeft het idee van de tuin vanuit Frankrijk bij ons geïntroduceerd en volgde de permacultuur opleiding Den Haag, Eline heeft zorggedragen voor de grafische vormgeving, en lianne is vanuit haar jeugd ervaringsdeskundig met het kweken van planten. Rutger Spoelstra is recentelijk partner in de stuurgroep vanuit zijn kennis en ervaring met permacultuur.
Website: Facebook 'de Groene Zon'
Lokale voedselketen Rechtstreex in Zuid Holland
Rechtstreex realiseert sinds 2013 een lokale voedselketen tussen boer en consument. Begonnen in Rotterdam en inmiddels met ruimt 80 afhaalpunten in Zuid Holland. Een assortiment van 1500 producten van 150 lokale boeren en makers gaat naar 4000 huishoudens die kiezen voor bewuster en duurzamer boodschappen doen. Deze lokale voedselketen levert niet alleen een beter milieu, maar ook verbinding in de regio die we nodig hebben om samen te verduurzamen.
https://www.rechtstreex.nl/
Lekkernassûh - Samen voor een eerlijke Haagse Voedselketen!
Stichting Lekkernassûh draagt bij aan een eerlijke en duurzame voedselketen in Den Haag en omgeving. Wij vormen de schakel tussen jou en lokale boeren, tuinders en andere producenten. Op de woensdagmiddag organiseren we op diverse locaties een versmarkt, waar je een groentepakket en lokale lekkernijen kunt kopen. Op de zaterdag is onze verpakkingsvrije winkel open, waar je onder andere rijst, pasta´s, oliën en kruiden kunt kopen.
www.lekkernassuh.org
KNNV Den Haag
Samen ontdekken, beleven en beschermen. De KNNV is een landelijke vereniging met afdelingen, werkgroepen, reizen... .
De leden genieten van de natuur en willen er graag meer over weten. Het kwartaalblad is: Natura.
KNNV afdeling Den Haag organiseert excursies, lezingen en cursussen; er is een maandelijkse digitale Nieuwsbrief.
Marieke Bos is tijdens de Voorjaaarsmarkt aanwezig om heemtuin de Heimanshof open te stellen voor belangstellenden en zij zal ook vragen over de heemtuin en over de KNNV kunnen beantwoorden.
https://denhaag.knnv.nl/
Naturally Planty, Marion Hanssen
Wilde planten wandelingen en workshops voor kinderen en volwassenen
www.naturallyplanty.com
De CompostBakkers
Buurtcomposteren met de CompostBakkers
Compost maken dicht bij huis, met als doelen een betere bodem, minder afval en meer sociale cohesie. Dat is wat de CompostBakkers willen bereiken met hun Buurtcomposteerproject. Samentuinen, buurttuinen en andere tuinprojecten kunnen zich aanmelden voor een inzamelpunt en compostbakken in hun buurt.
https://decompostbakkers.wordpress.com/
Rooster
Dagrooster presentaties, workshops en wandelingen
Passe-partout houders kunnen een selectie maken uit onderstaand aanbod.
De duur van een presentatie, workshop of wandeling ligt tussen de drie kwartier en anderhalf uur. Voor sommige van deze activiteiten geldt een maximum aantal deelnemers.
De presentaties en workshops
| 09.45 | Paviljoen | Amfitheater | Kas | Legertent | Buiten / Partytent |
|---|---|---|---|---|---|
| 10.00 |
Taco Blom Waterbesparende maatregelen |
Nicole Smets Weet wat je eet! |
Team Schevichoven De kracht van regeneratieve landbouw! |
Voedselbos Mariahoeve Koken uit de natuur |
|
| 11.30 | korte pauze | ||||
| 11.45 |
Erwin de Jong - NoordWIJde / Land van Ons Wassenaar Een eigen CSA starten. Waar begin je? |
Taco Blom De Eetbare Siertuin (VOL) |
Rutger Spoelstra Permacultuur, wat is het en wat is het niet |
Stijn de Mey - Pluk! Den Haag Korte voorstelling Pluk! Gertjan Wiersma - De Groene Zon Buurttuin? gewoon doen! |
|
| 13.15 | lunchpauze | ||||
| 13.45 |
Voedselmoeras Het voedselmoeras als nieuwe landbouwvorm |
Valérie van Dijck De Permacultuur moestuin |
Nicole Smets Fythotherapie |
Voedselraad Den Haag Wat is jouw visie op een gezond duurzaam voedselsysteem? |
Stichting Boerendorp Presentatie en rondleiding Slalom Jaarrond salade uit eigen stadstuin |
| 15.15 | korte pauze | ||||
| 15.30 |
Valérie van Dijck Start een Permacultuur zelfoogsttuin! |
Taco Blom Landshap verkennen |
Rutger Spoelstra Sociale Permacultuur |
Maarten Bouten De waarde en werking van de lokale voedselketen Rechtstreex |
|
| 17.00 | afronding |
-
De Kraampjes en tafeltjes
Afhankelijk van het weer zal onze zaden- en boeken-verkoop binnen in het paviljoen plaatsvinden of buiten voor de kas.
De plantenmarkt is natuurlijk buiten.
| Solude's Heerlijke Tuinen | Kwekerij de Verwondering | Fruitbomen vermeerderen - Edwin Hillebrand, Treelogic | |
| Wat doet LekkerNassûh? | Boomgaard in Balans | Boerderij 't Geertje en St De Groene Ontmoeting | |
| KNNV Bezoek heemtuin De Heimanshof | Rechtstreex Den Haag | Terra Incognita - kunstproject | |
| Stichting Herenboeren Groene Hart | Kennis maken met wilde planten | Permacultuur Boeken Collectie | |
| Eetbaar Park Zuiderpark, Eetbaar Park Madestein | Eetbaar Park op Nut en Genoegen | Permacultuurcentrum Den Haag | |
| De Compostbakkers buurtcomposteren |
Bomgaard in Balans |
- |
LOCATIE
Eetbaar Park 1 (Zuiderpark) bereikbaar via bruggetje en poortje achter benzinestation aan de Vreeswijkstraat 60 te Den Haag. Bus 25 en 26 stoppen op 200 meter afstand. Klik voor routebeschrijving
Locaties voor workshops en presentaties: - amfitheater en paviljoen - voor de kas met partytent en in de kas - boerendorp met legertent.
locaties voor de marktkramen en tafeltjes: langs stoep, bij kas, op het gras naast Eetbaar Park
locatie voor natuurbeleving: heemtuin de Heimanshof
KOSTEN
Voor deze dag is een passe-partout à € 30,- (of € 20,- voor minder-draagkrachtigen) te bestellen, die toegang geeft tot een keuze uit de workshops, presentaties en wandelingen.
De grootte van de groepen hangt af van de beschikbare ruimte waar het plaatsvindt.
Bij mooi weer maken we gebruik van het paviljoen, het amfitheater, het grasveld, de legertent en de kas; bij slechter weer zal dat het paviljoen zijn, de kas, een partytent en een legertent.
Enkele dagen na aanmelding en betaling ontvangt u per e-mail een link naar een formulier waarop u uw keuze voor workshops en presentaties kunt aangeven.