- Nieuwsbrief Herfst 2024 -
|
|
|---|
|
|
|
Permacultuurcentrum
Den Haag
|
Al ruim 15 jaar zijn we met o.a. Permacultuur actief in de regio. De laatste jaren zijn we ook betrokken bij projecten elders in Nederland. Dat heeft jarenlange samenwerking opgeleverd en ook talloze ad hoc samenwerkingsverbanden. Dat is vaak heel organisch gegroeid en het heeft zo stilletjes aan tot heel veel leuke projectjes en initiatieven geleid.
Eigenlijk zie ik in het bovenstaande twee belangrijke thema's: Permacultuur en Samenwerken. We hebben daar heel wat te leren en af te leren. Dat zijn dan vaak veranderingen in ons zelf maar ook de wereld en onze samenwerking heeft dat nodig.
|
|
AGENDA van Activiteiten en Programma's op Eetbaar Parkza 19 okt - workshop - Snoeien en Stekken van Kleinfruit vr 01 nov - start cursus - Voedselbosrand, ook in Kleinere Tuinen za 23 nov - workshop - Zelf Composteren zo 24 nov - workshop - Teeltplan voor je 4-Seizoenen Groentetuin zo 15 dec - workshop - Enten Fruitgewassen en Vermeerderen Kleinfruit zo 22 dec - workshop - Van Snoeien naar niet meer Snoeien zo 12 jan - lezing - Intro Permacultuur Opleiding en cursussen zo 26 jan - start cursus - Permacultuur Jaaropleiding 2025 zo ma 27 jan - start cursus - Permacultuur Vervolgopleiding 2025 zo 9 feb - workshop - Zelfvoorzienend off grid zo 28 feb - workshop - Van Snoeien naar niet meer Snoeien za 21 jun - start - Permacultuur Zomerweek in de Dordogne |
|
|---|
Cursussen, workshops en Jaaropleiding
C u r s u s
De komende weken staan de volgende activiteiten op de agenda: In de cursus 'Voedselbosrand' gaat om het opzetten van (een deel van) je tuin met eetbare vaste planten, struiken en bomen. De Permacultuur ontwerpprincipes komen langs evenals bodem, water, ontwerp, plantengemeenschappen. Een voedselbos kun je opbouwen met verschillende bosranden. Met deze cursus kan je aan de slag in grotere of kleinere tuinen. De cursus begint al snel en er zijn nog plaatsen beschikbaar.
W o r k s h o p s
'Snoeien en stekken van kleinfruit' is een workshop die in okober plaatsvindt en er zijn nog een of twee plaatsen beschikbaar.
En dan zijn er weer de workshops, die al jaren een succes zijn: de workshops 'Van Snoeien naar niet meer snoeien' waarin je leert hoe je kunt snoeien zodat je op termijn kunt stoppen met snoeien.
De meeste fruitbomen zijn geënt: het gewenste ras (qua smaak, grootte, bewaarbaarheid) komt op een onderstam die de groeisnelheid en grootte van de boom bepaald. Dat leer je in de workshop 'Enten van fruitgewassen en vermeerderen kleinfruit'.
Zoals verwacht trekt ook dit keer een workshop op basis van Gertrud Franck's methode voor een gezonde moestuin door mengcultuur weer veel belangstellenden. Er zijn geen plaatsen meer vrij voor deze 'Teeltplan voor de 4-Seizoenen Groentetuin'. We proberen een extra dag te organiseren.
En de eendagscursus 'Zelfvoorzienend Off-grid' is weer terug en wel in februari. Als je belaangstlling hebt, wacht niet te lang met aanmelden.
O p l e i d i n g e n
In de laatste maanden van dit jaar ronden we drie Permacultuur Jaaropleidingen af en dan lopen er nog twee, die dit jaar begonnen zijn en tot in 2025 doorlopen.
Een nieuwe 'Permacultuur Jaaropleiding' hebben we gepland voor eind januari voor wie serieus aan de slag wil met een permacultuurproject of -en dat zien we ook steeds meer- de kennis, inzichten en mogelijkheden van Permacultuur willen toepassen in hun leven en werk.
Heb je bij ons een Jaaropleiding gevolgd of beschik je over voldoende kennis en ervaring elders opgedaan, dan kan je verder in onze Permacultuur Vervolgopleiding. Die vind dan plaats op verschillende locaties, waardoor je veel meer leert over de verschillende bodems, landschapstypen en de plantengemeenschappen die daarbij horen.
N i e u w t j e s
Ook hebben we hieronder nog enkele nieuwtjes en wetenswaardigheden.
Kom gerust eens langs op een van onze Tuinwerkdagen (maandag en woensdag) Menno Swaak
Permacultuurcentrum Den Haag
| | Eetbaar Park OogstEetbaar Park heeft een opmerkelijk jaar te ervaren. Een moeilijke koude start, natte, winderige start van het jaar met lange tijd hoge grondwaterstanden en een heel andere tweede helft met enorme groeistuipen van heel veel planten. De eerste helft van het jaar was voor de moestuin bijna rampzalig door het weer en ook wel door de slakken. Ook veel fruitbomen hebben geleden onder de weersomstandigheden. Bijna geen vruchtzetting en dus weinig oogst. We horen het van meer mensen.
Ondertussen blijft het groen maar groeien. Er lijkt geen eind te komen aan het seizoen. Ik ben benieuwd hoe dat uitpakt. |
|
|---|
| vrijdag
1 november
start cursus met Taco Blom
|
| Voedselbosrand, ook in kleinere tuinenEen groot voordeel van tuinen waarin net als in de natuur vooral vaste planten groeien is dat ze op termijn veel minder onderhoud vragen dan tuinen gedomineerd door eenjarigen. Voedsel produceren en biodiversiteit kunnen goed samengaan. In de natuur vind je de meeste biodiversiteit in bosranden en aan oevers.
Zo'n bosrand kun je oprekken tot een hele tuin: een stadstuin, een tuinderij of een groter voedselbos met hogere en lagere planten.
De cursus bestaat uit een mix van theorie en praktijk. Je leert hoe je een succesvolle bostuin ontwerpt. Aandacht voor condities, aanleg, bodem, onderhoud, beplanting en oogsten. |
|
|---|
| zaterdag
19 oktober
workshop met
Suzanne Luppens
|
| Snoeien en stekken van kleinfruitDe nadruk in deze workshop ligt op het snoeien en stekken van kleinfruit zoals aalbessen, bramen en frambozen.
Onderwerpen hierbij zijn o.a. algemene snoeiregels, het beste seizoen om te snoeien en stekken, en specifieke snoeitips per kleinfruitsoort.
Ook zal er kort uitgelegd worden waarom struiken en (fruit)bomen in een permacultuurtuin (bijna) niet gesnoeid worden, en hoe je hier met je plantkeuze op in kunt spelen.
Er is ruimte voor 10 deelnemers per workshop, dus wees er snel bij! Als je een snoeischaar hebt, neem hem dan mee. |
|
|---|
| zaterdag
23 novemberworkshop met Menno Swaak |
| Zelf Composteren: composthoop, compostvat en wormcompostbakHet Nieuwe Goud wordt het wel genoemd: het 'afval' uit onze tuinen en keukens. Waarom zou je elke dag je keukenresten afvoeren en elk jaar je tuinresten om dan elk jaar weer nieuwe compost aan te voeren. Zorg voor een kringloop dicht bij huis en creëer hoogwaardige compost.
Daarmee kan je de bodem van je (moes)tuin, balkonbakken en kamerplanten verrijken.
We kijken ook naar verschil in compost voor de moestuin en het vaste planten deel.
|
|
|---|
| zondag
24 november
workshop met
Taco Blom |
| Teeltplan voor de 4-Seizoenen Groentetuin.Een Gezonde Moestuin door Mengcultuur In permacultuur is de aandacht vooral gericht op vaste planten, struiken en bomen. Maar we zijn voor ons voedsel nog voor een groot deel afhankelijk van de moestuin, het deel van de tuin waar we eenjarige groenten verbouwen. Dat zijn pioniersplanten, die een andere aanpak verlangen dan het vaste planten deel. Als je ook in de winter je zelfgekweekte groente wilt kunnen oogsten moet je op tijd beginnen met plannen en planten.
Maak een oogst- en zaaiplan om het hele jaar rond, ook in de winter, verse gezonde groenten uit je tuin en kiemgroenten van je vensterbank te hebben.
Deze workshop is vol; we proberen een extra dag te organiseren.
|
|
|---|
| zondag
15 december
workshop met
Taco Blom
|
| Enten van fruitgewassen en vermeerderen kleinfruitEnten, stekken, afleggen en snoeien. Als je fruit uit je tuin wilt zijn er talloze mogelijkheden. Maar hoe doe je dat? Fruitgewassen tot productiviteit brengen vraagt kennis, inzicht en ervaring. De juiste rassen, de juiste onderstam, de juiste plaatsing, het juiste onderhoud en verzorging! Snoeien, leifruit, enten enz Theorie en praktijk: je maakt je eigen ent om mee te nemen. |
|
|---|
| zondag
22 december
workshop met
Taco Blom |
| Van Snoeien naar niet meer SnoeienHet snoeien van onze fruitbomen is niet altijd ideaal. Een fruitboom is op zijn best als die op een natuurlijke wijze kan groeien. Snoeien volgens de boeken leidt meestal tot de noodzaak te blijven snoeien. En je bent ook niet altijd blij met de bijwerkingen.
Met snoeien wordt veel verstoord zoals het hormoonhuishouden van je boom? Hoe herstel je dat?
|
|
|---|
| zondagavond
12 januari
met Taco Blom |
| Introductie tot Permacultuur Opleiding en CursussenVoor wie geïnteresseerd is in de Permacultuur Opleiding 2025 van 12 zondagen die op 8 september begint, organiseren we deze gratis avond.
En ook als je belangstelling hebt voor de Voedselbosrandcursus of de Voedselmoeras cursus, die op dit moment nog gepland moeten worden.2 Deze avond vind plaats op Eetbaar Park maar is ook online te volgen met Zoom. |
|
|---|
| zondag
26 januari
start opleiding met Taco Blom |
| Permacultuur Jaaropleiding 2025 zoWe merken dat de belangstelling voor Permacultuur toeneemt. Dat zal zeker ook minstens voor een deel te maken met de veranderende situatie in de wereld en de daarop aansluitend verlangen naar een meer natuurlijke en toekomstbestendige situatie. Gezonde voeding van een gezonde bodem, behoud van biodiversiteit, verantwoord grondstoffen-, water- en bodemgebruik, schoner milieu, schonere lucht(!), sociale cohesie, lokale en regionale economie en minder afhankelijk van de woelige politieke en economische stromen...
Meer dan voorheen zullen we aandacht besteden aan de moestuin waar de meeste van onze groenten vandaan komen en wat we daar lokaal en regionaal mee kunnen doen. | |
|
|---|
| maandag
27 januari
start opleiding met Taco Blom |
| Permacultuur Vervolgopleiding 2025 maDeze Vervolgopleiding voorziet in de behoefte naar meer verdieping en professionalisering. Het is bedoeld voor wie al een Jaaropleiding met Taco Blom afgerond heeft of voor wie aantoonbaar over voldoende kennis en ervaring beschikt. De opleiding is bedoeld voor wie een eigen bedrijf (tuinderij, voedselbos, boerderij) wil opzetten, uitbouwen en runnen en/of voor wie zich verder wil verdiepen in de moestuin en de voedselbosrand, en dus bodem, beplanting, watermanagement, ziektevrije systemen en oogstoptimalisatie in eigen tuin, tuinderij of gemeenschapstuin. Ook als je geen eigen tuin(derij) hebt of wilt maar als adviseur of ontwerper aan het werk wilt, kan je veel aan deze vervolgopleiding hebben. | |
|
|---|
| zondag
9 februari
workshop met Niels Gorisse |
| Zelfvoorzienend off gridWil je duurzaam (ver)bouwen, in een tiny house gaan wonen, of gewoon klimaat bewuster leven? Dan is deze cursus voor jou.
In deze cursus zelfvoorzienend off-grid leer je overzicht en basisbegrippen over off-grid warmte en verwarming, zonnepanelen en off-grid electriciteit, regenwater opvang, waterfiltering, ecologische isolatie, zonneboilers, helofytenfilters, composttoiletten, ecologisch bouwen, en meer.
Je leert hoe én waarom je zou kiezen voor duurzaam de basisbehoeften warmte, energie, water, toilet aanpakken. Na deze cursus heb je meer overzicht en heb je een gigantische stap gedaan in de vele duurzame keuzes op gebied van warmte, water, douchen, toilet-afvoer e.d.
|
|
|---|
| zondag
28 februari
workshop met
Taco Blom |
| Van Snoeien naar niet meer SnoeienHet snoeien van onze fruitbomen is niet altijd ideaal. Een fruitboom is op zijn best als die op een natuurlijke wijze kan groeien. Snoeien volgens de boeken leidt meestal tot de noodzaak te blijven snoeien. En je bent ook niet altijd blij met de bijwerkingen.
Met snoeien wordt veel verstoord zoals het hormoonhuishouden van je boom? Hoe herstel je dat? |
|
|---|
| zaterdag 21 -
28 juni 2025
met Taco Blom
en Nicole Smets |
| Permacultuurweek in de DordogneIn voorbereiding: deze week met veel praktijk op een Permacultuurproject van een halve hectare in de Dordogne in Frankrijk.
Op het terrein zijn een moestuin, een voedselbos in ontwikkeling en een 'eetbare' zwemvijver.
Het wordt een leerzame week, maar ook een week om te genieten van de tuin en ook het heerlijke, gezonde eten dat daar geproduceerd wordt. Taco Blom is een bekend permacultuurdocent, landschapsontwerper, adviseur voor overheden en boeren met betrekking tot omschakeling naar een duurzame landbouw en voedselbossen.
Nicole Smets is natuurgeneeskundig therapeut en geeft kruidenwandelingen en cursussen Kruiden en hun toepassing, Op dit moment wordt gewerkt aan het programma van die week en dan wordt deze pagina bijgewerkt.
Voor je overnachting moet je zelf een camping of B&B regelen. We kunnen wat tips geven. . | |
|
|---|
WºRM21 wormenhotelBij de plantenkas van het Milieu Educatief Centrum Zuiderpark in Den Haag staat een WºRM21 wormenhotel van Compostier.
Het wormenhotel wordt gebruikt als onderdeel van de natuur educatie die op deze locatie wordt aangeboden aan kinderen van verschillende basisscholen uit de directe omgeving. Zo kunnen zij een kijkje nemen ‘onder de bodem’ in het wormenhotel via de kijkvensters. En leren zij over de natuurlijke kringloop door groenafval naar het wormenhotel te brengen en de compost te gebruiken in de schooltuintjes.
In het wormenhotel leeft een complex eco-systeem van bodemorganismen. Groenafval dat aan het wormenhotel wordt gevoed wordt hierin afgebroken en omgetoverd tot een rijke voeding voor de bodem: de wormencompost. Gebruik van de wormencompost vergroot de biodiversiteit in de bodem.
In het zuiderpark zijn verschillende groene initiatieven gevestigd. Zo worden er bij het Boerendorp biologische groentes geteeld door buurtbewoners onder begeleiding van een Haagse stadsboerin. De groentes worden verkocht via Stek (een winkel van de voedselbank). Wanneer producten niet goed genoeg zijn voor de winkel kunnen ze worden gecomposteerd in het wormenhotel.
Bij het Permacultuur Centrum Den Haag worden verschillende workshops aangeboden, waaronder ook een workshop over het composteren met wormen. Deelnemers leren hierin hoe ze zelf een wormenhotel kunnen maken en deze moeten onderhouden.
Bovenstaand bericht komt van de website van Compostier
Rowin Snijder is oprichter van Compostier en een pionier op het gebied van lokaal en circulair verwerken van groenafval in steden. Sinds 2014 werkt hij aan oplossingen voor het verwerken van GFT-afval met behulp van compostwormen. "Met ons wormenhotel design dragen wij bij aan de transitie naar een circulaire economie. Zo zorgen we samen voor minder afval, brengen we de natuur terug in ons midden én groeien we hechte gemeenschappen." [ Website Compostier ]
| |
|
|---|
|
Water en Flowform
Enkele veranderingen en vernieuwingen op Eetbaar Park wil ik graag vermelden. We hadden al een tijdje in de gaten dat bij hevige en overvloedige regenval we last hebben van vocht in het paviljoen. We zijn nu drukdoende om het water dat op en bij het paviljoen valt zo snel mogelijk daarvan weg te voeren. Het komt dan in ons al vele jaren goedwerkende stelsel van greppels en waterbuffers terecht. Al dat water wil je niet kwijt maar het liefst bufferen voor drogere periodes. En we gaan er nog iets meer mee doen. We zijn een vijver aan het aanleggen waarin we ook meer ervaring willen opdoen met eetbare waterplanten. Daarnaast kan het ook ons verblijf wat veraangenamen.
Dat aspect willen we extra versterken door er een flowform te plaatsen. In de volgende nieuwsbrief starten we een crowdfunding om dat mogelijk te maken. Water dat door een flowform stroomt krijgt daarin een soort ritme, stroomt in een lemniscaat patroon en dat doet wat met het water en de omgeving. |
|
|---|
Boeken en zadenWe bedienen ook een webshop met Permacultuur- en Voedselbosboeken, boeken over bodemleven, planten, landschappen en meer. Zie verderop voor wat aanbevelingen. De meeste boeken zijn ook op Eetbaar Park in voorraad.
Biologische zaden zijn er ook te koop. |
|
|---|
Handboek Permacultuur
tuinieren in harmonie met de natuurDit praktische, eenvoudige en toegankelijke handboek nodigt je uit om je te verdiepen in de bodem. Met permacultuur boots je een natuurlijk ecosysteem na, waarin verschillende planten elkaar versterken.
Zo maak je, in samenwerking met de natuur, een veerkrachtige en bijna zelfvoorzienende tuin, die niet veel water en onderhoud nodig heeft. Permacultuur bevordert bovendien de biodiversiteit en de bodemgezondheid.
In dit boek ontdek je hoe je je tuin effectief benut door planten te combineren, te zaaien, te enten, bomen te planten en je eigen plantenzaden te kweken. Beginner of ervaren (moes)tuinier, met alle praktische voorbeelden kun je direct zelf aan de slag!
- Praktisch en rijk geïllustreerd handboek
- Voor een veerkrachtige en onderhoudsarme tuin
- Interessant voor (moes)tuiniers, van beginner tot
gevorderd
- Internationale bestseller |
| |
|---|
| Landbouw voor iedereenenLeven en werk van boer Piet Piet van IJzendoorn was in 1982 de eerste biologische boer in de net drooggelegde Flevopolder. Zijn boerderij groeide uit tot een succesvol biologisch-dynamisch bedrijf met koeien, akkerbouw, een tuinderij, bakkerij, manege, natuurbeheer, webwinkel, dagbesteding voor jongeren met psychiatrische problemen en een paardenfokkerij en -houderij met prijswinnende springpaarden. Hij was de eerste met een windturbine op het erf en de eerste beheerder van de Oostvaardersplassen. Met tomeloze energie gaf hij invulling aan zijn levensfilosofie: landbouw is geen businessmodel, maar voorziet in onze basisbehoeften, in harmonie met de aarde. .
|
|
|---|
Natuurinclusieve landbouw in de praktijkHoe ziet natuurinclusieve landbouw eruit in de praktijk?
Wat weten we over de effecten op bodem, water, biodiversiteit en klimaat?
Hoe integreer je maatregelen voor een natuurinclusieve bedrijfsvoering?
Het is een hele puzzel voor agrariërs om een bedrijf neer te zetten van ecologische meerwaarde
en met een goed verdienmodel. Daarom is het van belang dat kennis over natuurinclusieve prin-
cipes en maatregelen onderdeel zijn van het onderwijs.
Natuurinclusieve landbouw produceert voedsel binnen de grenzen van natuur, milieu en leefom-
geving, en draagt bij aan behoud en herstel van biodiversiteit. Dit boek reikt hier, met praktijk-
gerichte beschrijvingen van maatregelen, de puzzelstukjes voor aan. |
| |
|---|
| Hoe de natuur uit de landbouw verdweenWat natuur voor boeren betekende en hoe dat vanaf de 19e eeuw veranderde
De boeren en natuur staan volop in de aandacht. Het felle debat over de toekomstige koers van de landbouw vraagt om meerstemmigheid en nuance.
Eeuwenlang werkten boeren in de Noord-Brabantse Peel op dezelfde manier. Ze leefden met de natuur en bebouwden hun land met de middelen die ze hadden. In de negentiende eeuw kregen ze te maken met diverse veranderingen: industriële revolutie, landbouwcrises, kennisvermeerdering en technologische vernieuwingen. Woeste grond werd omgevormd tot agrarisch cultuurlandschap dat op steeds efficiëntere manier bebouwd kon worden.
Boeren, burgers en overheid keken nadien verschillend naar ‘natuur’.
|
|
|---|
Ontwerp je eigen voedselbostuin | Voedselbossen zijn hip, zoveel is zeker. Maar lijkt dat voor jou een onhaalbare droom omdat je ‘maar’ een balkon of een kleine tuin hebt? In het boek Ontwerp je eigen voedselbostuinleer je stap-voor-stap hoe je deze droom toch kan realiseren.
Heb je alleen een terras/balkon dan krijg je advies over de soorten potten, de potgrond, de geschikte planten en hoe je je eigen compost en meststof maakt. Een mini-voedselbos binnen handbereik dus. Beschik je over een lap(je) grond, dan begin je eerst met observatie: welke delen staan in de schaduw, in de zon – hoelang en wanneer?
Een uitgebreide plantenlijst, praktische info over het ontwerp en onderhoud van de planten helpen je een heel eind op weg!
|
| |
|---|
| Als u deze maandelijkse nieuwsbrief niet meer wilt ontvangen klik dan op: Afmelden |
|
|---|
Permacultuurcentrum Den Haag / Permcultuur Nu!
www.permacultuur.nu info@permacultuur.nu 06-26130464
postadres:
Groot Hertoginnelaan 249, 2517 ET Den Haag
bezoekadres (na afspraak):
Eetbaar Park, ingang Vreeswijkstraat. |
| De Permacultuur Boeken Collectie
webwinkel voor boeken (Engels en Nederlands) over Permacultuur, Voedselbossen en Transitie beweging
www.permacultuurboeken.nl -
info@permacultuurboeken.nl
|
|
|---|
|
|
